Ogród Grand Trianion w Wersalu pod Paryżem, Park Branickich w Białymstoku czy Ogrody Het Loo w Holandii to jedne z największych perełek sztuki aranżacji jeżeli chodzi o ogrody w stylu francuskim. Ich ponadczasowa postać sprawia, że do dziś stanowią wzór architektury krajobrazu, a elementy ich barokowego stylu można spotkać nawet w najbardziej nowoczesnych ogrodach.
Ogrody w stylu francuskim – początki
Ogród francuski swoje początki ma XVII wieku. Przez 150 lat jego poszczególne elementy ulegały zmianie, jednak jego główne założenia wciąż były w użytku. Działo się tak głównie za sprawą tego, że wówczas ogrodnictwo wynoszono do rangi sztuki. Przeróżni artyści próbowali swoich sił w okiełznaniu roślin.
W wieku XVIII ogrody przypałacowe wyrażały snobizm właścicieli, pokazywały kto podąża za nowoczesnością oraz ukazywały gusta właścicieli. Wiek XVIII to również czas kiedy na temat ogrodów zaczęło powstawać znacznie więcej książek, a niektóre pozycje trzeba było wznawiać.
Ogrody w stylu francuskim nadal zachwycają nawet największych amatorów architektury zieleni. Dzięki wyraźnym wyróżnikom, nie sposób pomylić ich z jakimkolwiek innym stylem projektowania ogrodów.
Francuskie ogrody – podstawowe zasady architektury
Urządzanie ogrodu w stylu francuskim wiąże się z przestrzeganiem kilku podstawowych zasad architektury krajobrazu. We wszystkich projektach w tym charakterze zauważyć można regularność kompozycji. Zazwyczaj zaznaczona jest dwuboczną symetrią biegnącą wzdłuż głównej alejki ogrodu. Geometryczność przejawia się także we wzorach ścieżek i rabat, czyli pasów zagospodarowanej w ogrodzie powierzchni.
W ogrodzie francuskim znajdzie się miejsce dla wielu elementów, które wspólnie ze sobą będą współgrały perfekcyjnie. Sam ogród francuski dzieli się na trzy, łatwe do wyodrębnienia części: partery ogrodowe, boskiety oraz gabinety ogrodowe.
Partery ogrodowe to najbardziej wyróżniająca się część ogrodu francuskiego. Z kwitnących, gęsto posadzonych kwiatów tworzy się przeróżne hafty. Niestety jest to również dość czasochłonne, gdyż przekwitające kwiaty trzeba ciągle wymieniać na nowe aby parter zachował swój urok. Dodatkowo podłoże w parterach kwiatowych w całości wysypane jest żwirem, tak aby jedynymi roślinami były w nim kwiaty.
W mniej eksponowanych miejscach powstają partery z nisko ciętego żywopłotu, który kontrastuje zielenią ze żwirem.
W ogrodach francuskich jest również miejsce na trawnik w tak zwanych parterach gazonowych, które charakteryzują się tym, że bardzo często przecinają je piaszczyste ścieżki, oraz ozdobione są klombami w środku. Pielęgnacja trawników w ogrodach w tym stylu jest naprawdę ważna!
Ogrody francuskie – elementy charakterystyczne
Boskiety to kolejny element w ogrodzie francuskim. To niewielkie laski poprzecinane ścieżkami do najważniejszych punktów w ogrodzie. Mogą mieć charakter:
- otwarty – to znaczy, że drzewa rosną tylko przy ścieżkach;
- szachownicowy – przypominający szachownicę;
- stale zielony – z roślinami, które są zielone przez cały rok.
Gabinety ogrodowe, co może skojarzyć się z samą nazwą, to są wnętrza ogrodów otoczone boskietami, tworzące sale przeznaczone do wypoczynku. Do gabinetu prowadzi zazwyczaj więcej niż jedna droga. We wnętrzu takiej sali znajdują się ławki oraz inne elementy wyposażenia ogrodowego przeznaczonego do wypoczynku.
Elementem, z którego niektórzy amatorzy małej architektury często rezygnują, są fontanny w barokowym stylu. Stanowią one dopełnienie francuskiego ideału, choć z powodu zbyt małej ilości miejsca w ogrodzie bywają pomijane w projektach architektonicznych.
Pośród pięknych krzewów, roślin czy rzeźb przebiegają symetrycznie rozrysowane ścieżki, których układ sprzyja utrzymaniu harmonii i geometrycznego układu krajobrazu. W projektach ogrodów francuskich dominują ścieżki żwirowe, które doskonale komponują się z innymi materiałami używanymi podczas aranżacji ogrodu. Wykonanie ich jest stosunkowo tanie i bardzo proste.
Ogród w stylu francuskim – rośliny
W ogrodzie francuskim stosuje się rodzime gatunki roślin, które łatwo można formować. Kształty geometryczne to wyróżnik ogrodów francuskich. Bardzo chętnie są również wykorzystywane drzewa i krzewy, które mogą rosnąć bardzo blisko siebie tworząc żywopłoty. Przykładem takich roślin są między innymi bukszpan, grab i jałowiec.
Róże również cieszą się dużym powodzeniem w stylu francuskim, a na rabatach sadzi się byliny, które towarzyszą pojedynczym okazom drzew iglastych.
Jednoroczne rośliny ozdobne znajdą swoje miejsce wewnątrz kwiatowych rabat, do których powinno się wybierać rośliny pod względem ich okresu kwitnienia. Wówczas rabata będzie przez cały okres atrakcją w ogrodzie.
Ogrody w stylu francuskim współcześnie
Współcześni projektanci eleganckich ogrodów nierzadko czerpią inspirację z francuskiego stylu. Również zwolennicy małej architektury ogrodowej i amatorzy planowania krajobrazu coraz częściej sięgają do XVII-wiecznej tradycji symetrycznego układu i uporządkowanych aranżacji zieleni, aby poczuć powiew elegancji i ładu ogrodów francuskich.
Dzięki wysoce rozwiniętym technikom projektowania krajobrazu i szeroko dostępnym, gotowym projektom ogrodów francuskich, często wystarczy zaledwie kilka zabiegów i niewielki nakład pracy, aby nudny i chaotyczny ogród przerodził się w małą wersję francuskiego ogrodu wersalskiego.
Zapraszamy również do przeczytania wpisów na naszym blogu na temat tego, jak zaprojektować ogród. Dowiesz się więcej o tym, jak wyglądają ogrody angielskie, ogrody japońskie czy ogrody skandynawskie.