Pielęgnacja trawników – najważniejsze zabiegi

Nawet najpiękniejszy ogród pełen fantastycznych drzew, krzewów, kwiatów, winorośli traci swój urok, gdy jego murawa pozostawia wiele do życzenia. Pielęgnacja trawników to jeden z podstawowych zabiegów w ogrodzie, który pozwala nam na stworzenie pięknego ogrodu, ale także cieszenie się nim podczas wypoczynku.

Pielęgnacja trawników – zabieg aeracji

Zacznijmy od aeracji. Polega ona na wytworzeniu otworów lub szczelin umożliwiających przedostawanie się wody i powietrza do gleb. W ten sposób przerywa się jej zbitej, nieprzepuszczalnej warstwy. Zabieg ten stosuje się zwłaszcza na tzw. glebach ciężkich. Aeracja trawnika ma wiele plusów – poprawia kondycję zielonego dywanu, co pozwala zaoszczędzić czas i spożytkować go na inne zabiegi pielęgnacyjne swojego ogrodu. Aeracja umożliwia wymianę powietrza między glebą a atmosferą i pobieranie wody i składników pokarmowych korzeniom. Sprawia to, że stają się jeszcze silniejsze. Lepiej napowietrzona gleba zwiększa wchłanianie nawozów, a w okresie intensywnych deszczy zwiększa wchłania wód opadowych. Aerację przeprowadza się za pomocą walca z kolcami lub współcześnie częściej używanego aeratora spalinowego. Zabiegu tego można również dokonywać wciskając w glebę lite lub rurkowate ostrza w określonych odstępach.

Każdego roku po ciężkiej i mroźnej zimie warto pomyśleć o regeneracji trawnika. Musimy pobudzić go po wielu miesiącach leżenia odłogiem. Jak to zrobić? Tu z pomocą przychodzi wiosenna wertykulacja murawy.

Trawnik – pielęgnacja przez zabieg wertykulacji

Zabieg wertykulacji ma na celu napowietrzenie warstwy korzeniowej i strefy krzewienia się roślin oraz przeciwdziałanie filcowaniu darni. Filc powstaje z obumierających pędów traw oraz resztek po koszeniu i wieloletnich chwastów. Jest również siedliskiem grzybów i bakterii chorobotwórczych. Dlatego właśnie należy się go jak najszybciej pozbyć, by ten dodatkowo nie ograniczał przepływu wody, powietrza i składników odżywczych do gleby. Do wertykulacji można użyć wertykulatora ręcznego z nożykami grabowymi lub wertykulatora z licznymi nożami (dł. 3-7cm) osadzonymi na obracających się bębnach.

Uwaga! Przed wprawieniem wertykulatora w obroty, należy odpowiednio przygotować murawę. Zabieg przeprowadza się na suchym i nisko skoszonym trawniku. Dlatego najlepszym momentem jest okres marca – kwietnia. Po długiej zimie trawnik zdąży już przeschnąć i urosnąć wystarczająco, tak aby go po raz pierwszy w nowym roku skosić. Przed wertykulacją trawę kosi się na najniższym poziomie, tak aby mieć jak najlepszy dostęp do wcześniej wspomnianego filcu. Po zabiegu należy usunąć resztki zwertykulowanych, obumarłych części roślin.

Zabieg wałowania

Gdy okres zimy minie, prócz pierwszego koszenia, wertykulacji, aeracji warto również przeprowadzić zabieg wałowania. Wałowanie ma na celu dociśnięcie gleby do korzeni po okresie zimowym, wobec możliwości wysadzenia kęp traw ponad powierzchnię podłoża. Dzięki wałowaniu wyrównuje się powierzchnię i pobudza trawę do krzewienia. Zaleca się stosowanie wału kołkowego, którego masa powinna być dostosowana do plastyczności podłoża. Zabiegu wałowania należy dokonywać techniką „na krzyż”.

Skład warstwy nośnej decyduje o częstotliwości wałowania. Luźną i stosunkowo przepuszczalną glebę można wałować nawet kilka razy do roku. Zaleca się to ze względu na ryzyko zbicia podłoża i zahamowania przepuszczalności wody i powietrza do korzeni

Pamiętajmy! Zabieg wałowania wykonujemy tylko wiosną. Warunkiem jest niezbyt sucha, ani mokra gleba, ponieważ w przeciwnym razie można zniszczyć jej strukturę. Ciężar wału może rozerwać darnie i spowodować głębokie wgniecenia gdy gleba jest zbyt wilgotna.

Nawożenie murawy a pielęgnacja trawników

Mówiąc o pielęgnacji trawników z pewnością nie można zapomnieć o odpowiednim nawożeniu murawy. To najważniejszy zabieg pielęgnacyjnym tuż po regularnym koszeniu i nawadnianiu trawy. Trawniki nawozi się od 3 do 4 razy w roku. Pierwszy zabieg powinien nastąpić krótko po pierwszym, wiosennym koszeniu, czyli w okolicach marca – kwietnia.

Nawożenie mineralne zwiększa krzewienie się traw, wpływa na rozwój korzeni i zwartość darni, co przeciwdziała zachwaszczeniu. Wpływa również na wyrównanie odrostów traw w okresie wegetacji. Utrzymuje też żywo zieloną barwę liści przez cały okres wegetacji, aż do późnej jesieni. Nawożenie organiczne ma znaczenie przy zakładaniu trawnika na glebach piaszczystych.  Wpływa na gromadzenie się w glebie próchnicy, ożywia działalność mikrofauny glebowej, oddziałuje na wzrost intensywności krzewienia się traw, obfitość ich ulistnienia i rozwój korzeni. Nawożenie organiczne dostarcza również roślinom niezbędnych składników pokarmowych, poprawia właściwości fizyko – chemiczne gleby i stosunki wodne, oraz chroni darń przed niesprzyjającymi warunkami klimatycznymi.

Rodzaje nawozów:

Zanim zabierzemy się za nawożenie trawnika, warto dobrze poznać podstawowe rodzaje nawozów i dowiedzieć się jakie składniki mogą one dostarczyć trawie:

A) nawóz dostarczający azot (Toplawn, Lawn Tonic, piasek trawnikowy, siarczan amonu, krew w proszku):

• decyduje o odroście i rozwoju traw oraz ich zabarwieniu;
• trawy są bardziej wytrzymałe na suszę;
• zastosowany wczesną wiosną przyspiesza wegetację o ponad dwa tygodnie;
  a zastosowany jesienią przedłuża ją i wpływa na ładny wygląd trawnika do późnej jesieni;
• wpływa na zwiększenie zawartości darni – nie dochodzi do nadmiernego przegrzewania się gleby, zmniejsza się jej parowanie;

B) nawóz dostarczający fosfor (Autumn Toplawn, mączka kostna, Superfosfat):

• wspólnie z azotem i potasem wywiera dodatni wpływ na tworzenie się chlorofilu, przyczynia się też do lepszego wykorzystania innych składników pokarmowych;
• łatwo przechodzi w związki trudno przyswajalne dla roślin, zwłaszcza w glebie;
  o kwaśnym odczynie, ale za pośrednictwem drobnoustrojów może być ponownie uruchomiony;
• wolno przenika do gleby, po roku dostaje się dopiero na głębokość 2-3 cm;
  a następcze działanie nawożenia fosforem trwa przez kilka lat;

C) nawóz dostarczający potas (wieloskładnikowe nawozy trawnikowe, siarczan potasu):

• korzystnie wpływa na regulowanie gospodarki wodnej roślin, na przebieg fotosyntezy i zawartości chlorofilu, zwiększa odporność roślin na choroby oraz wytrzymałość na przymrozki;
• dość łatwo jest wymywany do warstw głębszych, zwłaszcza przy ulewnych deszczach;

Dawki nawozów w nawożeniu pielęgnacyjnym (pogłównym):

Azot:

• dolna dawka azotu wynosi 1,0 – 1,5 kg N na 100 m2 na trawniki 3-4 razy koszone w okresie wegetacji.  Nawóz azotowy stosuje się wtedy w dwóch terminach: I dawkę wczesną wiosną, II w końcu czerwca – na początku lipca;
• w miarę wzrostu częstotliwości koszenia (trawniki dywanowe lub sportowe) roczna dawka azotu powinna być zwiększona do 2,0 – 2,5 kg N na 100 m2 i dzielona na więcej terminów;
• na sportowe nawierzchnie trawiaste intensywnie eksploatowane i deszczowane roczna dawka azotu wynosi 3,0 – 4,0 kg N na 100 m2 i należy ją wysiewać w 7-9 terminach;

Terminy w nawożeniu pielęgnacyjnym:

• I wiosenne nawożenie – temperatura górnych warstw gleby wynosi około 5°C, a trawnik jest dokładnie wygrabiony;
• ostatni termin stosowania azotu jesienią nie może być opóźniony, aby trawa wchodząca w okres spoczynku zimowego nie była zbyt bujna. Na wiosnę, odrost traw przykrytych obumarłą masą liści byłby utrudniony;

Fosfor:

• stosujemy je wczesną wiosną (superfosfaty) lub późną jesienią (mączka fosforowa). Zasadniczo jednak pora stosowania nawozów fosforowych nie odgrywa większej roli. Dawki zależą od rodzaju gleby i na 100 m2 wynoszą na gleby zwięzłe 0,6 – 0,8 kg P2O5 a na gleby piaszczyste 0,8 – 1,0 kg P2O5;

Potas:

• roczną dawkę potasu należy stosować w dwóch, a nawet w trzech terminach – wczesną wiosną oraz w lipcu i sierpniu;
• na gleby lekkie i średnio zwięzłe, zwłaszcza na trawniki sportowe, na 100 m2 stosuje się 1,2 – 1,6 kg K2O, na gleby zwięzłe wystarcza dawka 0,8 – 1,0 kg K2O;
• zapotrzebowanie na potas i reakcja roślin na nawożenie zależą przede wszystkim od rodzaju gleby. Gleby zwięzłe (gliniaste, ilaste) są na ogół zasobne w przyswajalne dla roślin związki potasu. Ubogie w potas są gleby lekkie, piaszczyste i torfowe;

Nawozy wieloskładnikowe:

• składniki pokarmowe (NPK) są pobierane przez rośliny trawnika w proporcji 6:3:2. Dlatego całoroczny program nawożenia powinien odpowiadać tej proporcji;
• zaleca się stosowanie 2-4 kg nawozu wieloskładnikowego na 100 m2, a przy intensywnym koszeniu nawet 8 kg/100m2;
• w przypadku nawożenia nawozem wieloskładnikowym połowę dawki wysiewa się na wiosnę, przed rozpoczęciem wzrostu, resztę w końcu września lub na początku października;
• w pierwszych latach po założeniu trawnika bardziej zalecane jest nawożenie w okresie wczesnowiosennym nawozem azotowym w ilości 1-2 kg/100 m2 i w okresie jesiennym nawozem wieloskładnikowym w ilości 2-3 kg/100 m2.

Jak widać pielęgnacja trawnika nie sprowadza się jedynie do skoszenia trawy. Jest to zestaw zabiegów, w skład których wchodzi również nawadnianie trawnika, które należy wykonywać od początku wiosny. Dzięki temu trawnik zachwycał swoim wyglądem przez pozostały okres wegetacji.